Mbinu
ya kwanza ni kuwa “mfugaji anatakiwa awe na shauku na dhamira ya kweli ya
ufugaji”. Ni wazi kuwa dhamira ya kweli ni kitu muhimu sana unapotaka kufanya
jambo lolote kwani bila kudhamiria basi huwezi kufanikiwa, matokeo ya kutokuwa
na dhamira ni kukata tamaa pindi utakapokutana na changamoto ya aina yoyote
lakini ukiwa umedhamiria utakuwa na uwezo wa kuzikabili changamoto na hivyo
kujikuta ukifika mwisho wa safari yako huku ukiwa na mafanikio.
Katika hili Dr. Mnembuka anawataka
wafugaji watarajiwa wasikurupuke badala yake wafuate maelekezo na hilo
linawezekana tu iwapo wafugaji watakuwa na dhamira ya kweli kinyume cha hapo
hata yale maelekezo ya ufugaji yatakuwa ni kero kwao hali itakayowafanya
washindwe kutoa huduma sahihi za ufugaji na hivyo kupata hasara.
Mbinu ya pili ni mkulima “kufanya
tathmini ya rasilimali alizonazo kwa ajili ya mradi wa ufugaji wa samaki”.
Tathmini hii inahusisha nguvukazi, rasilimali pesa, pamoja na umiliki wa eneo.
Mkulima akiweza kujitambua na kutambua uwezo wa nguvukazi aliyonayo itakuwa ni
rahisi kwake kuyamudu majukumu mbalimbali yaliyopo katika ufugaji, pia katika
suala la kutambua ukubwa wa ardhi aliyonayo litamsaidia kujua idadi ya samaki
anaoweza kufuga pamoja na kiasi cha fedha kinachohitajika.
Mbinu nyingine ambayo ni muhimu
kuitambua ni “chanzo endelevu cha mtaji kwa ajili ya mradi”. Mfugaji anatakiwa
kuwa na chanzo cha uhakika cha kujipatia mtaji wake ambacho kitakuwa ni
endelevu ili asije akajikuta anakwama kupata pesa ya kununulia mahitaji pindi
yanapohitajika na hivyo kumpunguzia ubora katika ufugaji wake. Hapa mtaalamu wa
lishe ya samaki na uzalishaji Dr. Mnembuka anawashauri wakulima wajiunge katika
vyama mbalimbali vya kuweka akiba na kukopa (SACCOS) ikiwa ni pamoja na vikoba
ambavyo hutoa mikopo kwa riba nafuu na taratibu zake za marejesho hazina masharti
magumu hivyo kumwezesha mfugaji kukopa kwa urahisi wakati wowote
anapokuwa na mahitaji ya fedha.
“Hulka ya uvumilivu na kuthubutu”,
hii ni mbinu ya nne anayopaswa kuwa nayo mfugaji. Mfugaji mtarajiwa wa samaki
anapaswa aelewe kuwa ufugaji wa samaki ni mradi kama ilivyo miradi mingine
ambayo unaweza kuwekeza lakini faida yake isiweze kuonekana mara moja. Hapa
mfugaji anatakiwa awe mvumilivu katika kipindi chote cha mwanzo cha ufugaji
kwani hiki ni kipindi cha mpito ambacho kinaweza kumfanya asipate faida lakini
akiwa mvumilivu baada ya mradi kukomaa basi atapata faida na inashauriwa
mfugaji kutumia rasilimali za kifamilia katika hatua za awali ili kuepuka
madeni katika kipindi cha mpito.
Mbinu ya tano ambayo ni muhimu
unapotaka kuanza ufugaji wa samaki ni “tathmini ya soko la bidhaa za samaki”.
Soko ni jambo muhimu sana katika suala la biashara kwani hilo ndilo
litakalokuongoza na kukuwezesha kujua mahitaji ya watu pamoja na kupanga bei.
Mfugaji hana budi kufanya utafiti na kuelewa ni kwa kiasi gani biashara
anayotaka kuifanya inakubalika katika jamii aliyopo kinyume cha hapo anaweza
asifanikiwe, kutokana na biashara anayoifanya kutokuwa na soko au kutokubalika
katika jamii inayomzunguka, kwa mfano unapoamua kufuga samaki kwenye
jamii ya wamasai ni wazi kuwa soko lako litakuwa ni dogo kutokana na wamasai
wengi kupendelea kula nyama zaidi kuliko samaki.
Mbinu ya sita na ya mwisho ni
“kujipatia maarifa ya msingi ya ufugaji wa samaki”. Kitu chochote ili
uweze kukifanya kwa ufanisi ni lazima uwe na elimu au maarifa ambayo
yatakuongoza katika utekelezaji. Ni ukweli usiopingika kuwa mtu mwenye elimu au
maarifa juu ya biashara anayofanya anapata faida zaidi ukilinganisha na yule
anayefanya kienyeji bila ya kuwa na mwongozo. Katika ufugaji wa samaki vyanzo vya
maarifa vinaweza kuwa ni majirani zako ambao ni wafugaji, taasisi za dini zenye
miradi kama hiyo, ofisi za serikali zinazojihusisha na mambo ya uvuvi, bila
kukisahau Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo (SUA) kilichopo mjini Morogoro
hususan Idara ya Sayansi ya Wanyama ambayo ina wataalamu waliobobea
katika suala la ufugaji samaki.
Ni matumaini yangu kuwa wewe
mfugaji mtarajiwa hata wewe ambaye tayari umeshaanza kufuga umeweza kufaidika
na kujifunza mbinu muhimu unazopaswa kuzitambua kabla ya kuanza mradi wa kufuga
samaki, ukiweza kuzizingatia mbinu hizo utaweza kujikomboa wewe na familia yako
lakini pia utawakomboa watanzania katika suala la ajira. Usikose kuungana na
mwandishi wa makala hii katika sehemu ya pili ambayo itazungumzia “tofauti ya
ufugaji samaki wakati wa kiangazi na wakati wa masika”.
0 comments:
Post a Comment